جزئیاتی از طرح توسعه حرم مطهر امام حسین «ع»

صحن عقیله بنی‌هاشم یکی از پروژه‌های مهم ستاد بازسازی عتبات عالیات در کربلای معلی و در راستای طرح توسعه اعتاب مقدسه است و حکایت ساخت این صحن توسط مردم ایران جذاب است.

موضوع احداث این صحن چند سال بین مسئولان عراق و تولیت آستان امام حسین (ع) و ستاد بازسازی عتبات عالیات کشور ایران مورد بحث و بررسی بود و سرانجام مقرر شد که ایران انجام دهد. در روند ساخت بارگاه و ضریح حضرت امام حسین «ع» روی دو موضوع تمرکز شده بود ؛ موضوع اول توسعه حرم مطهر امام حسین «ع» با ساخت صحن عقیله بنی‌هاشم حضرت زینب (س) که گستردگی حرم مطهر را تا 14 برابر توسعه می‌دهد و به شکل طبقاتی کار شده است به گونه‌ای که اشراف بر گنبد نداشته باشد.

موضوع دوم هم طرح ترفیع گنبد حضرت سیدالشهدا (ع) و لاغرسازی ستون‌های اطراف ضریح بود که در واقع این دو مورد مکمل یکدیگر هستند؛ با توجه به اینکه حفظ گنبد قبلی که جزو آثار ایرانی‌ها است مورد تأکید مراجع و یونسکو بود، تصمیم گرفته شد تا گنبد جدید را 7.5 متر بالاتر با حفظ گنبد قبلی، ساخته شود.

گنبد قبلی هزار تن وزن داشت و با احتساب وزن هزار و 200 تنی گنبد جدید، مجموع وزن آنها به دو هزار و 200  تن می‌رسد که باید ستون‌ها برای بقای آنها تقویت می شد، که عراقی‌ها در همین حین گفتند که طرحی بدهید که منجر به لاغرسازی ستون‌ها شود و از فاصله‌شان تا ضریح بکاهد.

سابقه گنبد فعلی به صد و اندی سال قبل باز می گردد یک گنبد خشتی هزار تنی که روی پایه های اصلی ساختمان اطراف ضریح قرار گرفته . معماران در آن زمان برای مقاوم ساختن بنا در برابر لرزش و زلزله فضای بین گنبد و پایه ها را توسط چوب های ساج مهار کرده بودند استفاده از چوب باعث می شد در زمان زلزله یا هر ارتعاش دیگری لرزش از گنبد به پایه ها و از پایه ها به گنبد منتقل نشود. بعد از مطرح شدن افزایش ارتفاع گنبد نیاز بود که این پایه ها تقویت شوند و همین مسئله باعث شد تا تیم مهندسی به دنبال تزریق بتون گنبد و پایه ها باشد.

در این مرحله هم اتفاق عجیب دیگری افتاد تمام چوب هایی که بیش از یک قرن قبل برای گرفتن ارتعاش بنا بین فضای گنبد و پایه ها قرار گرفته بودند موریانه زده و تهی و تبدیل به پودر شده بودند.

وزن گنبد خشتی هزار تنی در این مدت توسط همین خاک چوبه های موریانه زده سست و تهی تحمل می شده اینکه چرا این سازه هزار تنی در این مدت سقوط نکرده هم سوال جالبی است که هنوز کسی پاسخی برای آن ندارد.خاک چوب های موریانه زده خالی و فضا توسط کلاف های فلزی پر شده و در ادامه هم بتون به آن تزریق می شود تا مقدمات استقرار گنبد جدید روی این پایه ها فراهم شود. این طرح پیچیده فنی مهندسی را نهایتا با کمک دانشگاه شیراز اجرایی شد؛ البته دو سه طرح دیگر هم برای اجرای این کار وجود داشت که نهایتا در مرحله پایلوت رد شدند.

با وجود پیچیدگی‌های فنی که وجود داشت طی چهار بازه زمانی سه ماهه، یک چهارم ضریح بسته شد و همچنین با احتساب تمامی محدودیت‌ها از جمله عبور و مرور زوار، بالا بودن سطح آب، عدم امکان پایین رفتن تا عمق بیش از هشت متر (به دلیل قبور شهداء) و... که وجود داشت نهایتا لاغرسازی ستون‌ها به اتمام رسید و چهار ستون اطراف ضریح حضرت سیدالشهداء(ع) تقویت شد.

انتهای پیام/